DÜNYADA BADMİNTONArkeologlar ve tarihçilere göre günümüzden 3000 yıl
önce
oynanmıştır. Badminton'un gerçek anlamda Dünya'da yayılması
Çin'de
bulunan manüskriptlere göre, günümüzden 1122 yıl önce
Çin
imparatorluğundaki Chu-Sülalesi devrine rastlamaktadır. Bu
tarihlerde
beşaltı kaz tüyünün bir vişneye takılıp güneş altında kurutularak
elde
edilen tüytopun bir raket ile oynanmasına Di-Dzyauci
adı verilmiştir. Çin'den sonra
özellikle Hindistan'da büyük bir gelişme gösteren Badminton, bu ülkede daha da
yayılarak, Poona ve sonraki yıllarda da Pune
adları altında oynanmıştır. Japonya'da bu oyuna Oy bane
(uçan
tüy, uçan leylek) adı verilmiş, 14. Yüzyılda bu ülkede halkın
büyük
ilgisini çeken Badminton, kaz ve leylek tüylerinin
kirazgiller
meyvalarına takılmış ve basit tahta raketlerle oynanmıştır.
Seyredenlere büyük zevk veren ve seyircilerin
oldukça ilgisini çeken Badminton'u, Asya'dan Avrupa'ya ilk kez Marko
Polo (1254-1324) getirmiştir. Fransa'da bu spora Kokvanten
(uçan horoz) ve Jevolan (tüytop) Almanya, Avusturya ve
İsviçre gibi ülkelerde ise Federball, Çar Rusyasında ise bu oyuna
Laptu adı verilmiştir. Günümüzde Pakistan'da oynanan Badminton
oyununa ise Çırya denilmiştir.
1872 yılında Londra'ya 100 km. uzaklıkta Badminton isimli küçük
bir
kasabanın Dük'ü olan ve orduda subaylık yapmış asker kökenli
Beaufort ,
uzun yıllar Hindistan'da bulunmuştu. Memleketine
döndüğünde fil dişi ve
diğer değerli eşyalar arasında bir raket ve tüytopu
getiren Beaufort,
Poona oyununu Badminton Kasabası'nda yaygınlaştırmaya
başlamıştır.
Aslında Badminton, kelime anlamı olarak soğuk meyve suyu
anlamına gelmekteydi. Dolayısıyla bu güzel meyve suyunu ilk kez
Badminton Kasabası içmiş oluyordu. J.L.Baldwin adlı sporcu, ilk
kez Badminton Oyun Kurallarını koyan kişi olarak spor tarihine geçmiştir.
1934 yılında Londra'da Uluslararası
Badminton Federasyonu (IBF) kurulmuştur.
Bu federasyona İngiltere,
Hollanda, Danimarka, İrlanda, Kanada, Yeni
Zellanda, İskoçya, Fransa ve
Amerika olmak üzere toplam 9 ülke üye
olmuştur. 1960'lı yılların ortalarına
doğru Çin Halk Cumhuriyeti
Uluslararası Badminton Federasyonu'na
alınmamıştır. Bunun üzerine 1978
yılında başta Çin Halk Cumhuriyeti olmak
üzere üçüncü dünya ülkeleri
kendi aralarında Dünya Badminton
Federasyonu (WBF) 'nu
kurmuşlardır. Uzun yıllar sonunda 1981 Mayıs
ayında, bütün ülkeler
Uluslararası Badminton Federasyonu (IBF) bayrağı
altında
toplanmışlardır. Şu anda bu Uluslararası Badminton
Federasyonu'na
120'den fazla ülke üye olup, halen dünyada 9 milyondan fazla
lisanslı
sporcu bulunmaktadır.
1969
yılından itibaren her üç yılda bir Thomas Kupası adı verilen ve
yalnızca
erkekler kategorisinde uluslararası müsabakalar halen
yapılmaktadır. Buna
karşılık bayan sporcular Betty Uber Kupası adı
verilen maçlara
katılmaktadırlar. Thomas ve Uber Badminton sporunda ilk
oyuncular olarak spor
tarihine geçtiklerinden, bu müsabakalar onların
adı ile anılmaktadır. 1977
yılında ilk kez İsviçre'de resmi olarak
Dünya Şampiyonası düzenlenmiştir. 5
Haziran 1985'te Uluslararası
Olimpiyat Komitesi (IOC) Badminton sporunun 1992
Olimpiyat Programına
alınmasını kararlaştırmıştır. 1988 Seul
Olimpiyatları'nda Badminton tekrar gösteri sporu olarak yer almıştır.
En son Barcelona Olimpiyatları'nda Badminton ilk kez olimpik
sporlar programına alınarak bu spor dalında müsabakalar
yapılmıştır.ÜLKEMİZDE
BADMİNTON
Türkiye Badminton
Federasyonu (TBF) 31 Mayıs 1991 tarihinde
kurulmuştur. 3 Kasım 1991 tarihinde
104. üye sıfatıyla Uluslararası
Badminton Federasyonu (IBF) tarafından tam
üyeliğe kabul edilmiştir.
Türkiye Badminton Federasyonu'nun ilk başkanı İrfan
YILDIRIM’dır.
5 Aralık 1993 tarihinde
ülkemizde ilk kez yapılan federasyon başkanları
seçiminde ise Akın TAŞKENT
seçimle göreve gelen ilk federasyon başkanı
olmuştur. Gazi Üniversitesi Beden
Eğitimi ve Spor Yüksekokulu’ndan
Prof.Dr.A.Faik İMAMOĞLU da sonraki 4 yıllık
2 dönemde seçilerek
başkanlık görevini yürütmüş olup, halen bu görevi 11
Aralık 2004
yılında yapılan seçimlerden sonra seçilen Murat Özmekik
sürdürmektedir.
Ülkemizde kısa bir geçmişe
sahip olmasına rağmen, son derece zevkli ve
mücadele gerektiren bir spor dalı
olması sebebiyle toplumumuzun her
kesiminden büyük ilgi görmüştür.
1997 yılında Sakarya Necmi Uztürk Spor
Salonu’nda yapılan Balkan
Gençler Badminton Şampiyonası’nda sporcumuz Mert
Aydoğmuş tek erkekler
kategorisinde ilk Balkan Şampiyonluğu’nu ülkemize
kazandırmıştır. Ülkemizde
ilk kez
düzenlenen ve Badminton Federasyonu’nun 1994 faaliyet programı
içersinde yer
alan Deplasmanlı Badminton Ligi Tespit Müsabakaları ise,
11 Bölgeden 24
takımın katılımı ile 4-7 Nisan 1994 tarihleri arasında
Ankara'da
gerçekleştirilmiştir. Bu Müsabakalar sonucunda 8 takım
Badminton Ligine
katılmaya hak kazanmıştır.
Toplam 38
üniversitenin takımlarıyla yer aldığı üniversiteler 1.Ligi ve
2.Liginden
başka, 10’u 1.Lig, 16’sı bölgesel lig olmak üzere 26 takımın
mücadele ettiği
Deplasmanlı Badminton Ligleri’ne Türkiye’de bu yıl ilk
defa uygulanan bir
sistemle minikler ligi dahil olmuştur. Milli eğitim
Bakanlığı Spor Dairesi
Başkanlığı’yla, Badminton Federasyonu’nun
ortaklaşa düzenledikleri Minikler,
Yıldızlar, Gençler Okullararası
yarışmalar ve ferdi Türkiye Şampiyonalarına,
özel şirketlerin
düzenlemiş oldukları turnuvalar eklenmiştir.
Badminton sporunun yaygınlaştırılması,
tanıtılması, bir kitle sporu
haline getirilmesi amacıyla Kasım 1995’de
Türkiye Badminton adı altında
ilk bülten yayınlanmıştır. Kasım 1997’de ise
badminton yayıncılığı
büyük bir atılım yaparak baskı kalitesi yüksek Tüytop
Magazin
Dergisi’ne kavuşmuştur. 1999 yılında bu yayınlara Badminton
Aktüel,
Tüytop Ekspres, BHD Bülten katılmıştır. Badminton için büyük bir
atılım
yılı olan 1999 yılında Türkiye’de Badminton Hakemleri Derneği
kurulmuş
olup aynı yıl gerçekleşen büyük deprem felaketi ile kapanmıştır.
OYUN SAHASI
Badminton,
açık havanın olumsuz
etkilerini önlemek amacıyla genellikle kapalı
alanlarda oynanır. Kort 13.40 m
uzunluğundadır. Genişlik teklerde
5.18m, çiftlerde ise 6,10m'dir.Teklerde
servis atış alanı
çiftlerdekinden daha uzundur ve arka dip çizgiye kadar
gider. Sahayı
iki eşit parçaya ayıran filenin yüksekliği 155cm dir. Ağ
gözenekleri
1.5 - 1.7cm kadardır.Ağı geren direkler oyun alanı içine dış
sinir
çizgilerinin üzerine dikilmelidir. Oyun alanı çizgileri beyaz,
sarı
renklerle belirgin olarak çizilmelidir. Kalınlığı 4cm olan bu
çizgiler
oyun alanının içinde sayılır. Uluslar arası müsabakalarda salonun
korta
olan tavan yüksekliği en az 7.8.m-9 m olmalıdır. Badminton alanının
yan
çizgilerinin duvara uzaklığı en az 90 cm, bitiş çizgilerinin
uzaklığı
ise en az 150 cm olmalıdır.
FİLE
File
koyu renkli ip yada plastik
malzemeden yapılmış olup, file karesinin
ölçüleri en az 1.5 cm en çok 2 cm
olmalıdır. File direkten direğe iyice
gerilmeli ve oyun alanı ortasında
yüksekliği 1.524m direklerde ise
1.55m olmalıdır. Filenin eni, 76 cm olup her
iki oyun sahası yönünde
kalınlığı 3.75cm (toplam 7.5cm)olan beyaz bir bant
ile üst kısım dan
sarılıdır. Bu kısmın içinde metal tel veya iple file üst
kısmından eşit
yükseklikteki her iki direğe bağlanır.
DİREKLER
Çiftler
oyunu alanı yan çizgileri
üzerinde yerleştirilen file direklerinin
yerden yüksekliği 1.55m olmalıdır.
Direkler taşınabilir yada sabit
olabilir. Çiftler oyun alanı yan çizgileri
üzerine yerleştirilemeyen
direkler için, yan çizgilere 4 cm genişliğinde bir
bant fileye dikey
olacak bir şekilde konularak oyun alanı genişliği tespit
edilebilir.
TÜY TOPTüy
top, tüy ve
top olmak üzere iki kısımdan meydana gelir. Tüyler kaz yada
ördek tüyünden
toplam 14-16 adet olarak belirlenmiştir.(müsabaka topu)
Bunun yani sıra
antrenmanlarda kullanılan tüy kısmi sentetik
maddelerden yapılmış olan
toplarda mevcuttur. Tüylerin uç kısımlarında
top üst kısmına olan uzaklıkları
6.4 cm ile 7.0 cm olmalıdır. Tüylerin
top kısmına monte edildiği üst kısmın
çapı 5.4 ile 6.4cm dir.Tüyler
pamuk ipliği ile sıkıca birbirine
tutturulmalıdır. Top kısmı ise çapı
2.5 cm den 2.8 cm e kadar olan mantardan
oluşur. Mantar alt kısmından
yuvarlaştırılmış, ince beyaz deri ya da benzer
özelliklere sahip bir
metaryal ile kaplanmıştır. Anlatılan özelliklere sahip
tüy top müsabaka
topu olarak kabul edilmektedir.
RAKETRaketin
vuruş alanı oval
olmalıdır. Bu alan raket çerçevesine bağlanmış, naylon
yada bağırsaktan
yapılı tellerden oluşur. Bu tellerin meydana getirdiği
kareler özellikle orta
kısımda birbirlerine eşit olmalıdır. Raket
uzunluğu 68 cm fazla olamaz. Aynı
şekilde raket başı vuruş alanı
genişliğinde 23cm den fazla olamaz. Raket başı
toplam uzunluğu 29cm
fazla olamaz. Bu ölçüler bayan ve çocuklar için
farklıdır. Raket başı
,vuruş alanı (çerçeve hariç)28cm dir. Raketin ağırlığı
200gr
civarındadır. Raketlerin örgüsünde kullanılan misinanın
kalınlığı
0.66-0.80mm arasındadır
KURA ATIŞI (YAZI-TURA)
Önce
taraflar
arasında kura atışı yapılır ve kazanan taraf servis kullanma
ve oyuna
istediği yarı alandan başlama önceliğine sahip
olur.
PUANLAMA (SAYI
ALMA)
1-Set
skorunun 14-14 olduğu durumlarda ( tek
bayanlarda 10-10 ) ilk önce 14
sayısına ( tek bayanlarda 10 )n ulaşan taraf
seti "uzatma" yada
"uzatmama" hakkına sahip
olacaktır.
2-Bu uzatma
hakkı ancak yukarıda belirtilen
sayıya erişildiği an ve bir sonra ki
servis atışı yapılmadan önce
kullanılabilir.Uzatmalar aşağıdaki
şekillerde gerçekleştirilir.
A)
Durum 14-14 iken uzatmaya gidildiğinde üç sayı.
B) Durum 10-10 iken uzatmaya gidildiğinde üç sayı.
Taraflar
en çok üç set
oynayacaklardır. Yalnızca servis kullanan taraf sayı
alabilir.Tek erkekler ve
çiftler karşılaşmalarında 15 sayısına ulaşan
taraf seti kazanır. Tek bayanlar
karşılaşmalarında 11 sayısına ilk
ulaşan taraf seti kazanır.
ÇİFTLER
OYUNU
Her
setin başında ve servis el değiştirdiği zaman
servis sahasının sağ
bölgesinden atılmalıdır. Sadece karşılayan oyuncu
servisi
karşılamalıdır, eğer servisi karşılayanın eşi topu karşılarsa
veya
servis eşine çarparsa, servis atan taraf bir sayı alır. Atılan
servise
karşılık verildikten sonra servis atan taraftan herhangi bir
oyuncu
topa vurabilir ve ondan sonra ise karşılayan taraftan herhangi
bir
oyuncu topa vurabilir ve böylece top oyun dışı oluncaya kadar
devam
eder. Atılan servise, karşılık verildikten sonra oyuncular topa
kendi
sahalarının herhangi bir yerinden vurabilir. Eğer servisi
karşılayan
taraf hata yaparsa veya tüy top karşılayanının sahasına düşerse
servis
atan taraf bir sayı alır ve bu oyuncu tekrar servis atar. Eğer
servis
atan taraf hata yaparsa veya tüy top kendi sahasına düşerse bu
oyuncu
servis atma hakkını kaybeder ve kimse sayı alamaz. Setin
başlangıcında
servis atan oyuncu,kendi tarafı o sette hiç sayı almadıysa veya
çift
sayı aldıysa, sahanın sağ servis bölgesinden servis atmalı
ve
karşılamalıdır, bunun tam tersi durumunda ise sol servis bölgesinden
bu
atışları yapmalı ve karşılamalıdır. Eşlere bunun tam tersi
uygulanır.
Hiçbir oyuncu sırası gelmeden servis atamaz, sırası gelmeden
servis
karşılayamaz veya aynı oyunda iki kere üst üste iki
servis
karşılayamaz. Seti kazanan taraftan herhangi bir oyuncu bir
sonraki
oyunda ilk servisi atabilir ve kaybeden taraftan herhangi bir
oyuncu
ilk olarak servisi karşılayabilir.
TEKLER OYUNU
Tekler
oyununda sahanın iki
yanında birer oyuncu ulunur; yanı sadece iki kişi
ile oynanır. Oyun servis
atış kurallarına göre genellikle sahanın sağ
servis bölgesinden başlar. Sol
servis atışları, tekler oyununda eğer
skor çift sayı ise (yani,0-2-4 gibi)
servis atışları sağ servis
bölgesinden, eğer skor tek sayılarda ise (yani
1-3-5 gibi) sol servis
bölgesinden yapılır. Eğer servisi karşılayan hata/faul
yaparsa veya
servisi karşılayanın sahasına düştüğü için oyun durursa,servis
atan
taraf bir sayı kazanır. Bundan sonra servis atan taraf diğer
servis
bölgesinden tekrar servis atar. Eğer servis atan hata yaparsa veya
tüy
top onun tarafına düşerse servis atan oyuncu servis atma
hakkını
kaybeder, karşılayan oyuncu servis atan taraf olur, ancak kimse
sayı
alamaz.
11 VEYA 15 SAYILIK
SETLER DIŞINDAKİ SETLER
Önceden
planlanması kaydıyla 21
sayılık tek setten oluşan karşılaşmalar
oynatmak mumkundur. Bu durumda; Set
skorunun 20-20 olduğu durumlarda
ilk önce 20 sayısına ulaşan taraf şu iki
şıktan birini seçer. Seti
uzatmamak yani seti 21 sayıda bitirmek, seti 3 sayı
uzatıp 23 sayıda
bitirmek.